Iedere dag bewust bezig zijn met een activiteit waardoor je bewuster, gelukkiger en misschien wel gezonder wordt. Dat zou een hele simpele uitleg zijn van sadhana, een belangrijke term binnen yoga, maar ook daarbuiten.
Ontdek in dit artikel:
- Wat sadhana is.
- Wat Sadhana kan betekenen voor jouw dagelijkse leven.
- Welke vormen van sadhana er zijn.
- Welke voordelen Sadhana heeft.
Wat betekent Sadhana?
De term sadhana komt net als veel andere yoga termen uit het Sanskriet, de oeroude taal uit India. Sadhu betekent ‘gaan voor een doel‘.
Sadhana is één van de belangrijkste begrippen in yoga, omdat het een overkoepelend begrip is dat veel yoga activiteiten omvat, zoals meditatie, yogahoudingen en ademhaling.
Wie met sadhana aan de gang gaat, werkt altijd aan drie onderdelen:
- Lichaam
- Geest
- Ziel
Wat is het doel van Sadhana?

Wie zich bezighoudt met Sadhana, probeert zichzelf op spiritueel vlak te ontwikkelen. Er zijn verschillende wegen binnen yoga die leiden tot spirituele groei.
Het belangrijkste van Sadhana is dat je mindful bezig moet zijn met wat je doet.
Als je mindful bent, creëer je een verhoogde staat van bewustzijn. En vanuit die staat kun je meer leren van wat er in jou of in je omgeving gebeurt. Dit leidt tot nieuwe inzichten en kan je dus zien als Sadhana.
Zelfstudie en anderen observeren om daarvan te leren zou hiermee ook een vorm van sadhana kunnen zijn. Met welke 11 vormen van Sadhana je vandaag nog zou kunnen beginnen, lees je zo meteen.
Zonder doel werken aan een doel
Het klinkt een beetje tegenstrijdig, maar binnen Sadhana is het niet de bedoeling om specifieke doelen te creëren. Specifieke doelen zijn namelijk creaties van het ego, aldus de yogatraditie.
Het enige doel van Sadhana is spirituele groei, maar de individuele stappen naar dat doel mogen geen doel zijn, of beoordeeld worden als een doel dat behaald kan worden.
Belangrijke onderdelen van sadhana

Sadhana practice vereist dat je routines creëert die je lang kunt volhouden. Die routines leren je namelijk meer dan alleen eenmalige yogalessen, meditatiesessies of interne of externe observaties.
Belangrijke ingrediënten voor sadhana:
- Intentie
- Bewustzijn
- Discipline
- Consistentie
Als je deze ingrediënten gebruikt bij dagelijkse routines die helpen om jezelf te ontwikkelen, dan kun je in feite al spreken over Sadhana, al zijn er natuurlijk bepaalde vormen van sadhana die meer passen bij de yoga traditie.
Welke vormen van sadhana zijn er
Zoals gezegd kan iedere routine waarbij je jezelf (spiritueel) ontwikkelt, een sadhana zijn. Een ritueel.
Maar er zijn natuurlijk officiële en minder officiële vormen van sadhana. Hieronder vijf vormen van yoga sadhana en vijf andere vormen van sadhana.
#1 Asanas doen
Veel mensen kennen alleen het fysieke aspect van yoga, de asana’s. Er zijn rustige yogastijlen, maar ook actieve vormen van yoga. Als je asana’s als sadhana wilt gebruiken, kan je bijvoorbeeld iedere dag beginnen met 5 minuten yoga. Wanneer je dat elke dag van de week hebt gedaan en het volhoudt, kan je het uitbreiden naar tien minuten of langer.

#2 Meditatie boefenen
Mediteren is één van stappen binnen yoga die helpt bij het creëren van zelfrealisatie en die uiteindelijk kan leiden tot verlichting. Meditatie is een sterke vorm van sadhana, omdat je hiermee heel erg bewust wordt van het huidige moment. En omdat je alleen in het heden aanpassingen kunt doen aan je leven, is meditatie een mooie manier om te werken aan de ontwikkeling van jezelf.
#3 Pranayama toepassen
Je ademhaling (pranayama) is bijzonder krachtig. Het helpt je bij het verwerken van stress en angst en het creëert rust en ruimte in je hoofd, zodat je meer tijd ervaart voor jezelf. Starten met pranayama? Probeer eens één van de volgende artikelen:
- 3 vormen van diepe ademhaling
- 5 vormen van diafragma ademhaling
- 6 ademhalingsoefeningen waardoor je beter slaapt

#4 Mantra’s (zingen)
Mantra’s zijn woorden of zinnen die je keer op keer blijft herhalen. Er zijn mantra’s die bestaan uit alleen één woord (denk aan: oooommmmm), maar ook mantra’s die zich richten op de kracht van verschillende Boeddhistische goden, zoals Shiva of Ganesha.
#5 Mindfulness ervaren
Je hoofd leegmaken hoeft niet altijd. Bewust worden van je gedachten en vervolgens de bewuste keuze maken om ze voorbij te laten drijven als wolkjes. Dat creëert een controle over je geest waar vanuit je mooie dingen kunt gaan doen. Yoga en mindfulness zijn nauw met elkaar verweven, voornamelijk omdat alle bovenstaande sadhana’s helpen bij het creëren van die staat van zijn.
Vijf vormen van sadhana die niet direct met yoga te maken hebben.

#6 Ochtend (of avond) intenties
Het creëren van intenties is bijzonder krachtig. Zeker als je ze echt serieus neemt en er energie aan geeft wanneer je ze uitspreekt of opschrijft.
Enkele voorbeelden van intenties die je voor die dag of de volgende dag kunt stellen:
- Ik ga vandaag iemand in mijn familie een oprecht compliment geven.
- Ik ga vandaag iets doen voor mijn partner waarvan ik weet dat ze het waarderen.
- Ik ga vandaag 30 minuten voor mezelf nemen om te lezen/schilderen/sporten/mediteren, etc.
- Iedereen die ik vandaag ontmoet begroet ik vanuit een liefdevol gevoel, inclusief mezelf als ik in de spiegel kijk.
#7 Schrijven in een dagboek
Schrijven in een dagboek is niet alleen voor tieners van wie de relatie met hun vriendje of vriendinnetje net verbroken is. Schrijven wat er in je hoofd gebeurt is een bijzonder goede manier om je gedachten – die soms vrij chaotisch kunnen zijn, op papier te zetten. Bijkomend voordeel: een dagboek is een soort opslagplaats van negatieve gevoelens, die je op papier kunt achterlaten, om die gedachten op een later moment vanuit een gevoel van compassie nog eens grondig te analyseren.
Lees ook: Compassietraining: met MBCL naar een leven vol compassie

#8 Dankbaarheidsoefeningen
Denk jij wel eens na over waar je allemaal dankbaar voor bent?
- De buschauffeur die nog even wachtte toen je aan kwam rennen.
- Een welgemeend complimentje van je favoriete collega.
- Dat het nét stopte met regenen toen je op de fiets stapte.
- Dat een product wat je wilt kopen, toevallig nét in de aanbieding is.
- Dat je partner vertelde dat je er leuk uit zag vandaag.
Positiviteit zit verborgen in de kleinste dingen. Het is menselijk dat we terugkerende of kleine positieve momentjes voor lief nemen. Daardoor kan een kleine tegenslagal gauw voelen alsof alles tegen zit.
Door jezelf te trainen op wat er allemaal goed gaat in je leven, kan een kleine tegenslag toch voelen alsof het allemaal wel meevalt. Ook ben je beter in staat om mensen te waarderen voor wat ze doen, wanneer je je bewust wordt van hun acties.
En als bonus: je voelt je ontzettend lekker als je voortaan voor iedere tegenslag tien mooie dingen kunt bedenken.

#9 Tijd in de natuur doorbrengen
Volgens de yoga traditie zit het goddelijke ín alles, waaronder in de natuur – en dus in onszelf. Tijd doorbrengen in de natuur is daarom ook één van de beste dingen die je kunt doen om je te verbinden met jezelf, de natuur en als je wilt, het goddelijke of spirituele.
De grootste denkers van onze wereld, waaronder de filosoof Nietszche, waren groot fan van de natuur en wandelen.
Alle werkelijk grote gedachten worden bedacht tijdens het lopen.
Friedrich Nietzsche
Tijd doorbrengen in de natuur geeft je de kans om zonder oordeel te observeren. De natuur is veilig. We vinden de natuur fijn, want het heeft geen oordeel over ons (ook een quote van Nietszche). Wanneer we in de natuur zij,n zien we ineens hoe bepaalde dingen werken. En waar we vandaan komen.
#10 Je creativiteit ontwikkelen
Creativiteit is één van de mooiste kwaliteiten die je kunt hebben. Problemen oplossen, plezier beleven en begrijpen wat er in het hoofd van je kinderen gebeurt zijn slechts een aantal toepassingen van creativiteit. Muziekinstrumenten bespelen bevordert ook je creativiteit, evenals schrijven, schilderen of tekenen.

#11 Meer in het moment leven
Sadhana gaat om consistentie en discipline. Daarom is het belangrijk om bewuster te worden. Door meer in het moment te leven, creëer je meer kansen voor jezelf om nieuw geleerde kennis toe te passen. Zoals een quote van een onbekende bron gaat:
‘De belangrijkste spirituele groei ontstaat niet als je op de yogamat staat. Het gebeurt in het midden van een conflict. Wanneer je van streek bent, boos of gefrustreerd, of je blijft maar hetzelfde oude liedje herhalen, wanneer je je ineens realiseert dat je het ook anders kunt doen.
Om die spirituele groei door te maken, moet je eerst bewust worden van je eigen gedachten, patronen en valkuilen, En dat lukt alleen als je meer in het moment leeft en bewuster wordt.
Wat zijn de voordelen van Sadhana
De voordelen van Sadhana zie je hierboven eigenlijk al staan. Daarnaast kan je nog een aantal andere voordelen ervaren als je sadhana een onderdeel maakt van je leven.
- Je traint je geduld
- Je leert om jezelf te committeren aan verbetering van jezelf
- Je wordt bewuster van jezelf en je omgeving
- Je creëert meer compassie naar jezelf en je omgeving
- Je krijgt meer discipline
- Je creëert een routine die je elke dag een beetje beter laat voelen
Tips voor het beoefenen van sadhana

Wil je beginnen met Sadhana, dan heb ik hier nog vier tips om het makkelijker vol te houden en beter toe te passen.
#1 Boefen de sadhana zonder specifiek doel. Anders betrek je je ego erbij en die zal altijd teleurgesteld zijn in je progressie en je ervan weerhouden om verder te gaan met je sadhana.
#2 Varieer welke sadhana je doet. Iets volhouden is soms makkelijker als je het varieert. Ook kan het helpen om erachter te komen op welke manier je het fijnst aan jezelf werkt. Wissel bijvoorbeeld meditatie en asana’s af met pranayama.
#3 Houd de consistentie erin. Het is ontzettend belangrijk om consistent te blijven met sadhana. Echte groei ontstaat pas wanneer je je committeert aan regelmatige verbetering en actie. Het resultaat dat je behaalt maakt in principe niet uit, zolang je maar bezig bent en ervaart dat je over de lange termijn een beter gevoel ervaart.
#4 Kies iets wat je makkelijk volhoudt. Iedere dag een uur yogahoudingen doen is natuurlijk heerlijk. Maar is het ook realistisch als je schema nu al bomvol is en je nog nooit yoga hebt gedaan? Nee. Kijk dus naar een frequentie en intensiteit die je makkelijk vol kunt houden, bijvoorbeeld door te beginnen met 10 yogaposes per dag. Je kunt het altijd nog uitbreiden.
Conclusie
Sadhana is een breed begrip en de kans is groot dat je al iets van sadhana in je leven toepast. Elke dag een half uurtje sporten bijvoorbeeld, of yoga houdingen en een rustige ademhaling ontwikkelen.
Het verschil is misschien dat je er nog niet zo mindful mee bezig bent. Misschien is dat nog iets waar je aan kunt werken.
En wat denk jij?
Heb jij een vorm van sadhana die je doet, of waarmee je wilt beginnen? Kun je eens delen welke vorm van sadhana jij graag zou doen, en waarom?
Ik lees het graag in de reacties.
Veel geluk,
Martijn