Ademhalen is één van de weinige dingen die iedereen heel de dag doet, overal ter wereld. Je zou bijna zeggen dat het een doodgewoon proces is, zonder unieke mogelijkheden.
Toch is dat niet waar. Je ademhaling is één van de krachtigste tools die je tot je beschikking hebt om je goed te voelen. Hoe dat komt?
Je ademhaling is een zeldzaam lichaamsproces dat zowel automatisch gebeurt – in je slaap bijvoorbeeld – als zelfstandig. Je kunt zelf je adem inhouden en weer beginnen, maar je hebt geen controle over de snelheid waarmee je darmen je eten verteren bijvoorbeeld.
Die eigenschap verandert je ademhaling van een noodzakelijk lichaamsproces in een toegangspoort naar een relaxter leven. Je ademhaling heeft namelijk een effect op hoe je je voelt, hoe gezond je wordt en misschien zelfs op de keuzes die je maakt.
Hoe ademhalingspatronen je stemming beïnvloeden
Onze lichamen zijn al honderdduizenden jaren aan het evolueren. Eén van de redenen dat de mens nooit is uitgestorven, komt omdat we beter voorbereid waren op bepaalde situaties, zoals aangevallen worden door gevaarlijke roofdieren.
Zodra er gevaar ontstond, kwam ons lichaam in een staat van stress terecht. Die stress maakte ons scherper, sterker en sneller. We kozen er in die situatie voor om te vluchten, vechten of bevriezen om zo het gevaar te ontwijken.
Die stressreactie zit nog steeds in ons, ondanks dat veel van het hedendaagse gevaar niet meer bestaat uit leeuwen en beren, maar uit deadlines en presentaties. En helaas wekken die exact dezelfde stressreactie op.
Onze stressreactie is alleen bedoeld om snel uit een gevaarlijke situatie te komen en vervolgens weer door te gaan, maar helaas werkt dat niet met deadlines en andere (werk)stress. Ons stresssysteem staat soms meerdere uren per dag aan, en dat is niet gezond.
Waarom je ademhaling de oplossing is
Een gevolg van die stressreactie is een verhoogde hartslag en een ondiepe en snelle ademhaling. Dit is alleen geen eenrichtingsverkeer. Een ondiepe en snelle ademhaling kan ook leiden tot extra stress.
Dat komt omdat je lichaam continu op zoek is naar bewijs dat het gevaar voorbij is. Blijft je ademhaling snel en je hartslag hoog, dan is het gevaar blijkbaar nog niet voorbij.
Door je ademhaling zelf te sturen en rustiger te maken, geef je je lichaam een signaal dat alles veilig is. Dit kan leiden tot een positief domino-effect waarbij je ademhaling de stressreactie van je lichaam vermindert.
Hoe dat werkt?
Een rustige ademhaling activeert het parasympathische zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel zorgt, wanneer het geactiveerd is, dat je ontspant en je veilig voelt.
Met de juiste ademhalingstechnieken kun jij je lichaam laten geloven dat er geen stressreactie meer nodig is, want als die gevaarlijke beer (of spannende deadline) nog op je hielen zitten, hoe kan het dan dat je ademhaling al rustig is? Zo kan je je lichaam in de maling nemen en de stressreactie verminderen.
Met alléén je ademhaling.
En dat is de verborgen kracht van je ademhaling, een zeer krachtig en volledig zelf te sturen lichaamsproces. Probeer zelf ook eens uit wat een andere ademhaling met je doet en zie welk effect jij ermee behaalt.
Ademhaling als hulpmiddel bij persoonlijke groei
Stress wordt soms gezien als wortel van het kwaad, een lichaamsreactie die volledig uit het leven verbannen zou moeten worden. Als dat zou kunnen.
Toch is de realiteit anders.
Zonder stress zouden we als mens niet lang in leven blijven. We zouden gevaarlijke activiteiten doen zonder na te denken over de gevolgen, en we zouden op belangrijke momenten de snelheid en kracht missen om nét op tijd uit een gevaarlijke situatie te ontsnappen.
Zoals met veel dingen is stress dus eigenlijk goed, zolang het maar beperkt blijft tot situaties waarin het ons echt helpt.
Wanneer je stress tot een minimum kunt beperken door je ademhaling te gebruiken en dus invloed uitoefent over je stressreactie, kan je stress veel gerichter toelaten in je leven. Dus alleen op de momenten dat het jou uitkomt.
Uit je comfortzone stappen
Bijvoorbeeld als je er bewust voor kiest om uit je comfort zone te stappen en jezelf persoonlijke te ontwikkelen door activiteiten te doen die je normaal gesproken niet snel zou doen.
Op die momenten komt een gepaste hoeveelheid stress juist van pas. Het helpt je hindernissen overwinnen, nieuwe dingen proberen, zodat je achteraf een succes kunt vieren en de stress kunt loslaten, bijvoorbeeld met je ademhaling.
Lees ook:
- Kan je afvallen door ademhaling? 3 onderzoeken en de beste methodes
- Ademwerk: jouw complete beginnersgids + 12 voordelen
- Ademhalingsoefening tegen stress en angst: 4 kalmerende oefeningen die je nu kunt doen
Stress afvoeren
Je ademhaling is een ontzettend belangrijk instrument om overtollige hoeveelheden stress af te voeren. Het helpt je om meer controle te krijgen over de invloed van stress op je leven, zodat stress weer een normale functie kan dienen.
Wanneer je dat moment bereikt, worden uitdagende activiteiten in het leven ineens weer leuk. Misschien voel je je minder uitgeput, gestrest en kom je daardoor in situaties terecht waarin je je goed voelt.
Ademhalingsoefeningen die je kunt proberen
Er zijn veel ademhalingsoefeningen die je kunt proberen. Hieronder een aantal opties:
- 4-7-8 ademhaling: essentiële informatie en tips voordat je begint
- Box breathing: de ultieme gids + 6 wetenschappelijke voordelen
- Diafragma ademhaling: beginnersgids | 5 vormen van buikademhaling
- Diepe ademhaling: 11 geweldige voordelen + 3 oefeningen voor deep breathing
- Wisselende neusademhaling: 8 stappen voor een correcte uitvoering
Meer leren over ademhaling?
Ademhalen is misschien wel de makkelijkste activiteit die je kunt doen – het gebeurt immers automatisch – maar het is tegelijkertijd één van de belangrijkste dingen die je kunt doen. Daarom zijn er allerlei hulpmiddelen om je aan een gezondere ademhaling te helpen. Hieronder een aantal suggesties.
Boeken over ademhaling
Wil je meer weten over de kracht van ademhaling? Er zijn veel (Nederlandstalige) boeken geschreven over technieken en wetenschappelijke kennis, die je kunnen helpen om beter adem te halen.
Lees bijvoorbeeld het boek Ademhaling: de grote genezer ‘ met daarin verschillende tips en technieken.
Retreats
Breathwork is een alomvattende term voor activiteiten rondom je ademhaling. Er zijn verschillende vormen van breathwork, en sommigen daarvan kun je oefenen tijdens een retraite of workshop. De Wim Hof methode is ongetwijfeld de meest populaire van deze workshops.
Adem coaching
Nederland en België kennen een aantal ademhalingscoaches die je kunnen helpen bij het creëren van een gezondere ademhaling. Deze ademhalingscoaches onderzoeken samen met jou hoe je beter kunt ademhalen.
Lees alles over ademhaling.
