Stel je voor dat je een stuk gereedschap in je bezit had, waarmee je ongelofelijk veel kon repareren. Het gereedschap is gratis, weegt niets en je kunt het overal mee naartoe nemen zonder dat het in de weg zit.
Zou jij dat gereedschap willen gebruiken?
Als je ‘ja‘ hebt geantwoord op deze vraag, is dit artikel voor jou. Het gereedschap waar ik het over heb, is namelijk je adem.
Met ademwerk leer je om er bewuster van te zijn dat je dit stuk gereedschap altijd bij je hebt. Je leert waar je hem voor kunt gebruiken en ontdekt welke voordelen dat kan hebben voor je mentale en lichamelijke gezondheid.
Wat is breathwork?
Breathwork is een term die alle ademhalingsoefeningen omvat waarbij je bewust bezig bent met je ademhaling, ook wel conscious breathing genoemd. De enige tijd wanneer je niet bezig bent met breathwork is wanneer je niet actief let op je ademhaling.
Misschien lijkt het nu alsof je altijd bezig bent met ademwerk, maar dat is verre van de waarheid.
Van de gemiddeld 20.000 ademhalingen die we per dag doen, is minder dan 1% bewust, vaak nog veel minder. En wanneer we bewust zijn van onze ademhaling, is dat vaak per ongeluk en richten we ons niet op technieken die ons beter laten voelen.
Veel verschillende technieken
Ademwerk kent een groot aantal technieken en oefeningen. Het onderliggende doel van die technieken is over het algemeen hetzelfde:
Het creëren van balans in lichaam en geest door je ademhaling te sturen.
Sommige technieken zijn beter geschikt om jouw individuele doelen te bereiken dan anderen. Vaak kom je daar achter door de oefeningen te proberen en te ervaren wat het met je doet.
Waar komt ademwerk vandaan?
Ademwerk wint de laatste jaren aan populariteit, maar het is allesbehalve nieuw. Sterker nog, het is één van de oudste onderdelen van de Oosterse traditie. Het is diep geworteld in millennia oude spirituele en yoga tradities.
Duizenden jaren geleden wisten yogi’s bijvoorbeeld al dat onze ademhaling een poort vormde naar een kalme geest en een gezond lichaam.
Er zijn zelfs yogastijlen, zoals Ashtanga yoga en Vinyasa yoga waarbij de ademhaling leidend is bij het aannemen van verschillende houdingen.
Maar ondanks dat kennis over ademhalen van onschatbare waarde is, werd het echter nooit mainstream.
Aantal technieken gegroeid
Wat wel is veranderd, is het aantal breathwork technieken. Holotropisch ademen is bijvoorbeeld nog maar zo’n 60 jaar oud.
En ook specifieke ademhalingsmethodes zoals de 4-7-8 methode bestaan nog maar enkele tientallen jaren. De onderliggende techniek van deze laatste methode – je ademhaling tellen – wordt overigens wel al honderden jaren gebruikt om in een meditatieve staat te komen.
Veel van de ademhalingsoefeningen die we nu breathwork noemen, komen voort uit dezelfde bron en techniek. Ze zijn alleen verder ontwikkeld en in sommige gevallen ook wetenschappelijk onderzocht op effectiviteit.
Daardoor kunnen we nu specifieker aangeven wat de voordelen zijn van bepaalde ademwerk oefeningen.
Waarom moet je wel of geen ademwerk doen?
Ademwerk kent vele technieken en oefeningen. De meeste ademhalingsmethoden hebben vergelijkbare voordelen, maar er zijn bepaalde verschillen.
Sommige ademhalingsmethoden zijn erop gedoeld om beter te kunnen slapen. Dat terwijl een andere ademhalingsmethode erop gericht is om je geest in een psychedelische trip te helpen, zoals bij LSD.
Ik raad je aan om die twee breathwork oefeningen vooral niet met elkaar te verwarren 😉
Algemene voordelen en nadelen die je kunt ervaren tijdens en na breathwork
- Gebalanceerde bloeddruk en hartslag
- Kan een positief effect hebben op de hoeveelheid en kwaliteit van je diepe slaap
- PTSS en angsten kunnen beter onder contole gehouden worden
- Je longen kunnen sterker worden
- Stresshormonen worden afgebroken bij bepaalde ademhalingen
- Je verbetert je immuunsysteem
- Je voelt je minder neerslachtig of depressief
- Je kunt je beter focussen
- Het kan bijdragen aan afkicken van verslavingen
- Je hebt meer zin in het leven
- Brengt de PH van je bloed in balans
- Helpt bij chronische pijn
- Hyperventilatie is mogelijk (duizeligheid, tintelingen in je lichaam en onregelmatige hartslag)
- Ademwerk vereist oefening, omdat het alleen werkt als je het juist uitvoert
- Sommige technieken kun je vanwege de veiligheid alleen doen met iemand erbij
Wie kan beter geen ademwerk doen?
Sommige ademhalingsmethoden zijn geschikt voor bijna iedereen. Met name de technieken die bedoeld zijn om je in slaap te helpen.
Ze zijn ontwikkeld om je hartslag en bloeddruk te verlagen en de geest te kalmeren. Daar kan vrijwel iedereen wel wat mee.
Andere technieken zoals holotropisch ademhalen, waarbij je gecontroleerde hyperventilatie creëert, zijn niet voor iedereen geschikt.
Ik raad je aan om contact op te nemen met je dokter wanneer je de wat intensere vormen van ademwerk wilt gaan proberen. Zeker als je luchtweg-, hart- en vaatklachten hebt, of aanleg hebt voor psychische aandoeningen zoals schizofrenie, psychoses of paniekaanvallen.
Bepaalde heftige ademwerk oefeningen kunnen zelfs een negatief effect hebben op de druk in je ogen, of remmen het herstel af van een recente operatie.
Hoewel klein, zijn er dus risico’s verbonden aan breathwork.
4 vormen van breathwork
Er zijn tientallen ademhalingsoefeningen ontwikkeld waarmee je breathwork uit eerste hand kunt ervaren. Je kunt bijvoorbeeld kiezen uit bepaalde thema’s:
- Breathwork bedoeld om lichaam en geest voor te bereiden op slapen
- Breathwork gebaseerd op eeuwenoude yoga tradities
- Breathwork oefeningen die je helpen het mystieke en spirituele op te zoeken
- Breathwork om je immuunsysteem te versterken
- Breathwork om trauma’s op te lossen
Direct ontdekken wat breathwork voor jou kan betekenen?
Deze 3 technieken kun je nu zelf proberen:
4 thema’s binnen breathwork
1. Kalmerend ademwerk
Gebruiken voor: ontspannen, slapen, mediteren, Yoga Nidra, bij angst of stress
Sommige ademhalingsoefeningen zijn bedoeld om jezelf terug op aarde te zetten. Ervaar je veel stress tijdens je dag, moet je ongelofelijk veel dingen doen of heb je vervelend nieuws gehoord?
Grote kans dat je behoefte hebt aan wat ontspanning. Je merkt misschien dat je bloeddruk hoger wordt, je hartslag gaat omhoog en er zit spanning in je lichaam.
In dat geval is het verstandig om een ademhalingsmethode te kiezen die de balans terugbrengt.
Welke vormen kunnen je helpen?
–> Lees alles over ademhalingsoefeningen tegen stress en angst
2. Yoga ademwerk
Gebruiken voor: levensenergie op gang brengen, yoga sessies, meditatie, ontspanning
Yoga kent een aantal boeken en geschriften die aan de basis liggen van de yoga traditie. Pantalji, een Indiase filosoof en geleerde, beschreef twee duizend jaar geleden de yogasoetra’s. Hierin benoemde hij onder andere Ashtanga yoga, wat staat voor ‘acht stappen’, of soetra’s.
Ademhaling, pranayama genoemd, is de vierde soetra. De yogahoudingen, asana’s genoemd, vormen de derde soetra.
Wanneer je alle acht stappen hebt doorlopen, bereik je moksha, oftewel bevrijding van de ziel.
Pranayama wordt in de yogatraditie gebruikt om levensenergie (prana) rond te pompen in ons lichaam.
Yoga ademhaling bestaat in vele uiteenlopende vormen. Van kalmerend tot opzwepend en lichaam verwarmend.
Welke vormen kunnen je helpen?
- Ujjayi (victorious breath / ocean breath)
- Kapalabhati (skull shining breath)
- Kumbhaka (breath retention)
- Wisselende neusademhaling (Nadi Shodhana)
- Sitali (cooling breath)
3. Mystiek en spiritueel ademwerk
Gebruiken voor: psychedelische ervaringen, innerlijke reizen, therapie
Sommige ademhalingstechnieken zijn bedoeld om op innerlijke reis te gaan. Met een spirituele reis binnen jezelf kun je soms dingen oplossen van vroeger die nu nog invloed op je hebben.
Bij deze ademhalingsmethodes is het de bedoeling dat je tot nieuwe inzichten komt. In het geval van holotropisch ademhalen lijkt het op een psychedelische trip, licht vergelijkbaar met de effecten van LSD.
Je kunt dus verwachten dat deze vormen van ademwerk op emotioneel, spiritueel of mentaal vlak behoorlijk heftig kunnen zijn.
Welke vormen kunnen je helpen?
- Holotropisch ademwerk
- Clarity breathwork
- Sjamanistisch breathwork
4. Ademwerk voor traumaverwerking
Gebruiken voor: oplossen van trauma’s, verhelpen psychosomatische klachten, loslaten verleden
De Tsjechische bewustzijnsonderzoeker Stanislav Grof ontwikkelde ruim 60 jaar geleden holotropisch ademhalen.
Oorspronkelijk omdat zijn onderzoek naar LSD door overheidsinvloed werd stopgezet en hij op zoek moest naar vergelijkbare en legale methodes om eenzelfde mentale staat te bereiken.
Hij kwam er al vroeg achter dat ademhaling, net als LSD, ingezet kan worden om trauma’s te verwerken. Maar niet alleen holotropisch ademwerk is goed om te werken aan trauma’s.
Rebirthing
Rebirth ademwerk is een vorm van ademhaling waarbij je geboortetrauma’s verwerkt. Deze vorm van breathwork werd ontwikkeld door Leonard Orr in de seventies van vorige eeuw.
Ademhalingsmethoden zoals rebirthing en holotropisch ademen zijn bedoeld om het onderbewuste aan te spreken. Onze ego’s beschermen graag onze kwetsbaarste plekken.
Maar vaak ligt de oplossing voor onze huidige problemen precies op de plek waar we het minst graag kijken: diep weggestopt in onszelf.
Deze ademhalingsmethoden proberen je te begeleiden om een stukje ego los te laten en een trauma te helen dat vandaag de dag nog steeds invloed om je uitoefent.
Welke vormen kunnen je helpen?
- Holotropisch ademwerk
- Rebirthing
- Sjamanistisch ademen
Conclusie
Ademwerk is een brede term waaronder alle ademhalingsoefeningen vallen die je bewust doet. Met zoveel verschillende vormen is het niet eenvoudig om direct te weten waar jij de beste effecten mee gaat bereiken.
Ik raad je daarom aan om er eens een paar te proberen. Met name de oefeningen waarmee je kalmeert en ontspant zijn door vrijwel iedereen veilig te doen.
Ze geven je een eerste inkijkje in de wondere wereld van bewust ademhalen en de positieve effecten die je eruit kunt halen.
Heb jij een breathwork oefening geprobeerd, of ben je benieuwd naar een specifieke techniek?
Laat het me weten in de reacties.
Veel geluk,
Martijn
