Lekker de natuur in en zelf zorgen voor wat lekkers en gezonds. Steeds meer mensen willen dat gevoel ervaren.
Maar wat kan je wildplukken in Nederland, en wat moet vooral laten staan als je de bossen en velden intrekt?
Er zijn werkelijk honderden planten en bomen waar je van kunt wildplukken, maar voor dit artikel heb ik een kleine selectie gemaakt zodat je voorkomt dat je door de bomen het bos niet meer ziet.
Jep, dat is de grap waar je het mee moet doen. Dus lees maar snel verder.
Lees ook: Wildpluk boek: de beste gidsen en boeken over wildplukken
Wilde kruiden plukken in Nederland (en medicinale planten)
Kruiden plukken in de natuur is natuurlijk erg leuk. Maar er zijn ook genoeg medicinale planten te vinden in de Nederlandse natuur.
#1 Grote klis wildplukken
De grote klis heb je ongetwijfeld weleens zien staan. Zeker als je in Zuid-Holland, Oost-Nederland of het rivierengebied woont.
De paarse bloemen vallen erg goed op en de klitteband-achtige ballen die eraf komen heb je vast wel eens op je kleding gehad.
Ze zijn er bijzonder moeilijk af te krijgen en inderdaad ook echt inspiratie geweest voor de uitvinding van klitteband.
De grote klis wordt daarom ook weleens de ‘grote klit’ genoemd.
#2 Daslook wildplukken
Daslook, soms ook wel wilde knoflook genoemd, is familie van de look-familie. Dus ook bieslook en ui.
De plant was beschermd tot 2017, maar mogelijk heeft de grote hoeveelheid daslook in het wild ervoor gezorgd dat die bescherming niet meer nodig was.
De plant is helaas wel eenvoudig te verwarren met andere planten die minder geschikt zijn voor consumptie. Dus let altijd goed op en ruik goed aan de plant voordat je hem besluit te plukken.
De sterke knoflookgeur geeft namelijk aan dat het inderdaad om wilde knoflook gaat.
#3 Valeriaan wildplukken
Ben je weleens in een natuurwinkel geweest, dan heb je ongetwijfeld de valeriaantabletten zien staan.
Valeriaan wordt regelmatig gebruikt om te helpen ontspannen. Ook helpt het om sneller in slaap te vallen en in slaap te blijven.
Katten vinden de geur van valeriaan overigens heerlijk en het wordt daarom ook weleens kattenkruid genoemd.
#4 Paardenbloem
De paardenbloem kent iedereen in Nederland. Er is niemand die in zijn jeugd géén gedroogde zaadjes/pollen van de paardenbloem heeft weggeblazen. Ik in ieder geval wel – en even tussen jou en mij, ik doe het nog steeds weleens als niemand kijkt 😉
Uiteindelijk help je de natuur ermee. dus dat is alleen maar mooi.
Maar de paardenbloem is niet alleen gewild voor de jeugdigen. Het gebruik van de bloemen, bladeren en zelfs wortel komt vaak voor. De wortel schijnt goed te helpen tegen nier- en galkwalen en artritis.
En het mooiste? In de zomer is het bijna onmogelijk om géén paardenbloemen tegen te komen.
#5 Brandnetel
Als kind vertelde mijn moeder een keer dat brandnetels heel gezond zijn voor je. Ik had alleen niet doorgevraagd op welke manier, en dat was een beetje dom.
Ik liep daarna namelijk buiten en besloot één been op te offeren. Ik liet mijzelf prikken en had urenlang overal jeuk op mijn been.
Alles voor een beetje extra gezondheid.
Toen ik vervolgens overstuur thuiskwam, vertelde mijn moeder me dat je er eerst thee van moet maken (die niet prikt) en dat je dan veel beter de gezonde eigenschappen kunt gebruiken.
Maar toen was ik nog maar 18 en wist ik niet beter.
Zei ik 18? Ik bedoel 8 natuurlijk 😉
Stikstofprobleem
Brandnetels gedijen heel goed in gebieden met stikstof. Dus is er een gebied bij jou in de buurt met veel stikstofproblematiek, dan kun je de natuur een handje helpen door de brandnetels mee te nemen voor een verse, gezonde thee.
Vergeet alleen geen handschoenen mee te nemen om ze te wildplukken.
#6 Paddenstoelen wildplukken
Wilde paddenstoelen plukken is alleen voor gevorderden. Ga op basis van de onderstaande informatie dus niet zomaar aan de pluk.
De kans dat je ziek wordt is behoorlijk groot, omdat er duizenden paddenstoelensoorten zijn en de eetbare heel moeilijk te onderscheiden zijn van de giftige.
Een rijtje met paddenstoelen die je in Nederland kunt wildplukken
- Eenhoorntjesbrood
- Parelstuifzwam
- Geschubde inktzwam
- Cantharel
- Zwavelzwam
- Parasolzwam
Wil je leren welke paddenstoelen je wel of niet kunt plukken, dan raad ik je aan om een wildplukwandeling te doen in de herfst. Je komt dan allerlei dingen te weten over bovenstaande paddenstoelen en andere soorten.
Bijvoorbeeld dat je sommige eetbare paddenstoelen beter niet kunt eten als ze op taxushout groeien en dat sommige paddenstoelen bij een kleine groep mensen allergische reacties kunnen veroorzaken.
Of welke grote paddenstoelen je beter kunt laten staan, om het paddenstoelennetwerk te beschermen waar ze onderdeel van zijn.
Bessen en ander fruit wildplukken
Nederland kent best veel bessen en vruchten die je in het wild kunt plukken. De onderstaande kun je op verschillende plekken in Nederland vinden.
#7 Vlierbessen wildplukken
De vlier is een veelvoorkomende struik in Nederland, en hoewel hij lang niet overal voorkomt, is de kans groot dat je er tijdens een wandeling eentje tegenkomt.
De plant houdt van zonnige en windvrije gebieden, dus vooral op beschutte en zonnige plaatsen zal je hem tegenkomen. De bessen zijn blauwpaars tot bijna zwart, super lekker en erg gezond.
Zijn ze nog niet donker van kleur, let dan op. Want als de bessen groen zijn, zijn ze giftig.
#8 Bramen wildplukken
Eerder schreven we al een artikel over of bramen plukken legaal is of niet. Bramen zijn een van de meest voorkomende struiken in Nederland waar we van kunnen eten.
De braam is ontzettend gezond – ze bevatten bijzonder veel antioxidanten, en als ze goed rijp zijn ook nog heel lekker.
De braam groeit op heel veel plekken in Nederland. Vaak langs bosranden en weilanden.
Veel bramensoorten zijn voorzien van stevige doorns, dus pas op als je de vruchten gaat wildplukken.
#9 Jeneverbes wildplukken
Mocht je het nog niet weten: de jeneverbes is één van de ingrediënten van jenever, een alcoholische drank die veel wordt gemaakt in Nederland.
De bessen bevatten van zichzelf natuurlijk geen alcohol en worden los gegeten, of verwerkt in gerechten zoals zuurkool of stoofvlees.
De boom kwam in Nederland veelvuldig voor, maar dat neemt de laatste jaren af. Je vindt de boom voornamelijk rondom de Veluwe en in het Oosten van Nederland.
Ook op andere plekken kom je ze soms tegen, maar wel in mindere mate.
#10 Aardbeien wildplukken
Nederland is echt een aardbeien land. En hoewel veel van de aardbeien die je op de markt tegenkomt uit Spanje komen, groeien er ook aardbeien in het bos.
Die hebben een hele creatieve naam gekregen, namelijk: bosaardbeien 😉
De bosaardbei is overigens niet eenvoudig te vinden in Nederland. Sterker nog: hij staat op de Nederlandse Rode lijst van planten. Daar staan planten op die nog maar weinig voorkomen.
Vind je een plant met vruchten die lijken op een aardbei, let dan wel op dat je niet de schijnaardbei plukt. Die ziet er net iets anders uit met zijn gele bloemblaadjes in plaats van witte.
Je gaat er niet dood van, maar ze zijn veel minder lekker.
#11 Bosbessen wildplukken
In Nederland (en Noord-Europa) komen veel bosbessen voor. De bessen zijn super gezond en lekker op brood, in yoghurt of gewoon los natuurlijk.
Bosbessen houden van zonnige en beschutte plaatsen. Je vindt ze dus vaak op de bosbodem, maar alleen als de bomen niet te dicht op elkaar staan.
Bosbessenplanten groeien soms wel met honderden op één plek, dus als je eenmaal een plantje gevonden hebt is de kans heel groot dat je er genoeg kunt wildplukken in Nederland.
Ik weet nog toen ik zelf in Finland op vakantie was. Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik zag hoeveel bosbessenstruikjes daar stonden. Op één plek, langs een meer in het midden van Finland, besloot ik te kamperen.
De ochtend daarna rolde ik mijn tent uit en kon ik binnen enkele meters van mijn tent handenvol bosbessen plukken. En groot dat ze waren!
Ook plukten we ze regelmatig als snack tijdens het wandelen. Dat was echt een fantastische ervaring.
Noten, eikels en kastanjes wildplukken
Nederland kent een aantal wilde noten die je kunt plukken en eten. Toch worden veel van de onderstaande noten met name geplant op privéterrein waardoor je er niet zo snel bij kunt.
Ik vertel je ook welke noten je op openbaar terrein vindt.
#12 Beukenoot wildplukken
Niet alleen eekhoorns zijn fan van de beukenoot. Ook mensen eten deze driehoekige nootjes mogelijk al honderden of duizenden jaren.
De beukenoot is inheems in Nederland en de nootachtige smaak van de beuk is voor veel mensen onweerstaanbaar. Eet er alleen niet teveel van (max. 10-20), want dat schijnt niet zo goed voor je te zijn, vanwege een aanwezig stofje dat fagine heet.
Je vindt de beukenoot vrijwel overal in Nederland, en vaak groeien ze in een beukenhaag. Sommige mensen met een grote tuin plaatsen de beukenboom daar, omdat de boom zelf ook prachtig is.
#13 Walnoten wildplukken
Walnotenbomen zie je niet zo vaak in Nederlandse bossen, maar soms vind je ze aan de rand van een landgoed of in een park.
De boom gedijt prima in Nederland en in de herfst kun je de noten dan ook eenvoudig onder de boom vandaan rapen. Echt ‘plukken’ is er niet bij om twee redenen.
1. Dan zijn de noten nog niet rijp
2. Een walnotenboom kan wel 20 meter hoog worden
#14 Tamme kastanje wildplukken
Niet te verwarren met de gewone kastanje, is de tamme kastanje wel te eten. De boom is mogelijk al meer dan 2.000 jaar in Nederland, waarschijnlijk als gevolg van de Romeinse tijd die ook invloed had op Nederland.
De bomen kunnen met 500-1500 jaar ontzettend oud worden, dus er staan in Nederland mogelijk nog exemplaren die uit de (vroege) middeleeuwen komen.
Je kunt de tamme kastanjes wild ‘plukken’ zodra ze uit de boom komen vallen, in het begin van de herfst. Je kunt ze dan poffen of roosteren. Erg lekker!
Je vindt de tamme kastanje met name in het Zuid-Oosten van Nederland.
#15 Hazelnoten wildplukken
Hazelnoten zijn heerlijke noten die je op veel plekken tegenkomt in eten. Hazelnootpasta is daar een goed voorbeeld van.
Hazelnoten zijn in veel Nederlandse bossen te vinden, dus de kans dat je er tijdens een wandeling eentje tegenkomt is groter dan bij veel andere notensoorten.
Er zijn twee soorten hazelnoten; die van de hazelaar en van de hazelnotenboom. Beide noten zijn eetbaar, maar die van de hazelnootboom kennen we van het grotere en hardere omhulsel.
#16 Eikels wildplukken (Niet voor consumptie)
Je hoeft niet in de boom te hangen om een eikel te zijn, was de titel van een boek wat ik ooit kreeg.
Of het een boodschap was aan mij, of het boek was als grapje bedoeld. Ik weet het nog steeds niet 😉
Eikels kun je helaas niet eten. Dus afgezien van een mooie herfsttafel versiering, een ketting of het verzamelen van de hoedjes, kun je verder niets met eikels. Ze zijn giftig voor ons. en overigens ook voor een aantal grote zoogdieren.
Conclusie
De bovenstaande 15 eetbare planten, paddenstoelen, vruchten en noten zijn een mix van bekende en minder bekende soorten.
Wanneer je op pad gaat om te wildplukken in Nederland, houd er dan altijd rekening mee dat wat jij meeneemt, soms het eten is voor een dier.
Dieren kunnen niet even naar de Albert Heijn als iets op is. In de natuur betekent op=op dus ook echt dat het op is. Zorg er dus voor dat je respectvol omgaat met de voedselvoorraad van duizenden knaagdieren, vogels en andere dieren in het bos.
En lees even de regels voor wildplukken door!
Veel plukplezier,
Martijn
