Hoe kan het dat steeds meer mensen last hebben van burn-out? Waarom lijkt het alsof mensen steeds minder ‘zin’ in het leven lijken te hebben en in tijden van ongekende welvaart één op de zes jongeren weleens denkt aan zelfdoding?
Mindcelium sprak over deze vraagstukken met Laura Jonker, van ZIJN VOL ZIN. Een bedrijf dat mensen helpt bij het vinden van meer ZIN in hun leven.
In dit interview vertelt Laura alles over zinleving, hoe traumatische ervaringen soms helpen bij het vinden van je pad en met welke 7 stappen jij meer ZIN in het leven ervaart.
Hoe voelt zingeving eigenlijk?
Laura heeft een duidelijke missie met haar eigen bedrijf ZIJN VOL ZIN, dat ze in 2014 startte. ‘Ik breng mensen weer in contact met de zin in hun leven.’ begint ze. ‘Ik noem dat je levensvonk, een diep innerlijk gevoel dat iets betekenis heeft voor je.
Ik geloof erin dat iedereens leven zin heeft, maar ik zie dat veel mensen om me heen dat gevoel missen. Ik help mensen bij het vinden van een manier van leven die niet zwaar voelt maar juist uplifting is.’
Waarom een gebrek aan zingeving leidt tot lichamelijke en emotionele klachten
Wie niet luistert naar zijn levensmissie – soms noemt Laura dat je ‘levensvonk’, krijgt vaak te maken met negatieve gevoelens. ‘Het kan starten met een gevoel van leegte’, legt Laura uit. ‘Want waar doe ik dit allemaal voor? Het voelt niet vervullend, ondanks dat je agenda vol staat met activiteiten. Het is een teken dat je jouw grenzen niet respecteert.
Ik geloof dat je ziel in dit leven is om iets mee te maken, te realiseren en bepaalde ervaringen op te doen. Als je niet luistert naar deze ‘zin in je leven’, dan gaat je lichaam reacties geven.’
Het gevoel dat niemand je ziet
Wat voor gevolgen dat heeft, weet Laura ook: ‘Je leeft op dat moment niet meer vanuit je hart maar vanuit je hoofd. Je gaat over een grens heen en maar een deel van je leven komt vanuit je gevoel. Misschien voel je druk vanuit de samenleving of je ouders om dingen op een bepaalde manier te doen, maar eigenlijk past dat niet bij je eigen intenties voor het leven.
Dan word je moe, depri, ga je in negatieve cirkels denken en krijg je misschien zelfs het gevoel dat je niks bijdraagt. Je hebt het gevoel dat niemand je ziet, maar eigenlijk zie je jezelf ook niet.
Dat kan leiden tot fysieke en emotionele klachten; je wordt somber, gaat emotioneel reageren en maakt kleine dingen heel groot omdat je het perspectief mist. Je mist het contact met je kern.’
Een nieuw pad ontstaat na het stellen van vragen
Laura weet zelf nog goed wanneer ze zich meer bezig ging houden met bewustzijn. ‘Het eerste grote moment was toen mijn zus uit het leven stapte toen ik 22 was. Dat ervaarde ik als een implosie van mijn tot dat moment opgebouwde bestaan.
Daarna kwam ik op een nieuw pad terecht. Ik zie dat trouwens ook vaker bij deelnemers van ZIJN VOL ZIN, dat een overlijden, ziekte of scheiding leidt tot vragen: ‘want wat doe ik hier eigenlijk? Of hoe wil ik zelf leven?’.
Zelf op zoek naar antwoorden
Laura legt ook het tweede moment uit waarop ze begon met vragen stellen: ‘De wens om mijn authentieke zelf te zijn leidde tot bepaalde vragen. Toen ik met één van die vragen naar mijn Tai Chi leraar stapte en geen bevredigend antwoord kreeg, besloot ik om zelf naar de bibliotheek te gaan. Daar viel mijn oog op een boek met het woord ‘enlightenment’ op de kaft.
Het voelde echt alsof er op dat moment een hele duidelijke boodschap kwam vanuit mijn ziel, die me vertelde dat dit een belangrijk moment was om op mijn pad te blijven.’
Deze twee momenten lieten Laura zien dat het stellen van vragen aan jezelf, helpt om met je eigen ziel te communiceren. ‘Met ZIJN VOL ZIN probeer ik daarom anderen te helpen om die interne communicatie te verbeteren, door je te helpen contact te maken met jezelf en de veroordelende innerlijke stem die we allemaal kennen meer naar de achtergrond te plaatsen.’
Wachten op de juiste omstandigheden is een grote valkuil
Je kent het misschien ook wel, dat gevoel dat je moet wachten tot het perfecte moment om iets anders in je leven te gaan doen. Laura vertelt hoe zij dat gevoel zelf overwon. ‘Ik woonde in een idyllisch landhuis met een groot stuk grond – echt een perfect plaatje – maar ik voelde dat als ik in contact wilde blijven met mijzelf, ik daar weg moest.
Na mijn scheiding kwam ik terecht in een heel klein huisje met mijn drie kinderen. Het voelde als een compressievat. Waar ik vroeger mediteerde onder een oude eikenboom met weids uitzicht, had ik daar ineens geen ruimte meer voor. Ik voelde me enorm opgesloten in een te krappe behuizing van mezelf.
Ik wilde toen iets anders, ik wist dat ik weer opnieuw naar binnen moest keren. Maar toen kreeg ik die gedachten die iedereen wel herkent. ‘Als ik dát heb bereikt, dan is het de juiste tijd voor verandering’, of ‘als ik eerst daar verbeter, dán zal ik gelukkig zijn’.
Gewoon doen waar ik zin in heb
Maar toen dacht ik: als ik het nu niet kan vinden, dan kan ik het nóóit vinden. En nadat ik de wanhoop accepteerde dat het huidige moment niet verandert en ook niet perfect hoeft te zijn, hoorde ik een hele duidelijke stem in mijn hoofd: “als je verder wilt op je pad, ga voor een groep zitten”. ‘
Laura vervolgt: ‘ik wist dat ik dat eigenlijk al jaren wilde, samen met een groepje in een cirkel zitten en mediteren. Dus besloot ik er gewoon mee te beginnen.
En hoewel ik in het begin geen idee had welke kant het op moest, viel op een gegeven moment kwartje, na kwartje, na kwartje. En dan weet je het ineens: dit is het juiste pad voor mij.’
Kiezen waar je zin in hebt is niet altijd eenvoudig
Laura vindt het belangrijk dat je eerst leert voelen waar je zin in hebt. ‘Een belangrijk onderdeel van een zinvol leven is dat je ook echt doet waar jij zin in hebt.’, legt ze uit. ‘Niet wat andere mensen vinden wat je moet doen.
En dat is niet egoïstisch trouwens. Want als je iets doet wat voor jou zinvol en betekenisvol voelt, heb je later ook weer energie genoeg om dat terug te geven aan de community.’
En je hoeft niet direct de beste te zijn
Laura vervolgt: ‘Belangrijk is wel om te beseffen dat je niet altijd direct goed hoeft te zijn in wat je wilt doen. Toen ik wilde beginnen met ZIJN VOL ZIN kreeg ik direct het gevoel dat ik het niet zou kunnen. Door zelf te accepteren dat ik zou leren door het gewoon te doen, kon ik mezelf toch zo ver krijgen om er echt mee te beginnen.
En nu zijn we acht jaar verder en hoor ik mooie verhalen van mensen die tijdens mijn retraites of coaching traject een gevoel van zinleving begonnen te ervaren. Daar gebruik ik zeven stappen voor, die ik de zeven stappen van zinleving noem.’
De zeven stappen van zinleving
Laura legt vervolgens uit welke stappen haar deelnemers doorlopen om meer zinleving te ervaren. ‘Iets doen waar je zin in hebt is voor mij de eerste stap die mensen kunnen zetten. Gewoon gaan doen waar je zin in hebt.
Daarna is het belangrijk dat mensen zin krijgen door te doen wat ze leuk vinden. Je creëert dan energie met wat je aan het doen bent. Daarna hebben we het pas over zingeving, het geven van die energie aan anderen. Dat proces zie je ook terug in de zeven stappen van zinleving.’
1. Gronding
‘Het proces van gronding start met het zoeken van dingen waar je behoefte aan hebt en waar je zin in hebt. Je leert om te vertragen en terug te gaan naar binnen. Je zintuigen weer ‘de getuigen van je zin’ te laten zijn, in plaats van bezig te zijn met wat anderen voor je bedacht hebben. Je stelt jezelf de vraag: wat is er eigenlijk belangrijk voor mij?
Vaak komen mensen dan op rust, stilte, zelfliefde, verbinding, mijn gevoel volgen of compassievol leven. Ik hoor nooit als antwoord: carrière, auto of een groot huis. Daar zijn mensen van binnen eigenlijk helemaal niet mee bezig. Je plant in dit stadium als het ware een zaadje van een mooie bloem die zich in jouw tuin mag wortelen.‘
Lees ook: alles over compassion based living (de acht-weekse training)
2. Zuiveren
‘De volgende stap gaat nog iets verder, omdat je hier obstakels leert wegnemen die jouw zinleving in de weg staan. Je leert om dingen los te laten die niet meer bij je passen, gewoontes en gedachtes die je niet meer nodig hebt. Je kunt emoties er meer laten zijn of juist doorleven om ze achter je te laten.
Laten we het voorbeeld van de bloem en de tuin weer gebruiken. Om je nieuwe bloem de ruimte te geven om te groeien, moet je ruimte maken. En omdat je jezelf zuivert van oude patronen, voel je dat je dankzij deze stap meer vanuit je intuïtie kunt leven.’
3. Ontspannen
‘In deze stap rust je uit van de inspanning. Je wordt uitgenodigd om te kijken naar hoe jij met spanning en ontspanning om gaat. Je leert hoe je vanuit ontspanning bij je zin kunt blijven. En vanuit rust de dingen kunt doen die zinvol voelen voor jou. Vaak blijven we maar in hetzelfde cirkeltje draaien en kunnen we niet meer stoppen.
Je oefent hoe je niet meer vanuit een angst of boosheid hoeft te communiceren, maar vanuit een plek van rust. Je probeert om vanuit moeiteloosheid je dagelijkse bezigheden te doen en je zin daarin niet te verliezen.’
4. Ruimte innemen
‘In deze stap ga je weer meer naar buiten met je aandacht. Want misschien weet jij nu wel beter wat je belangrijk vindt, maar hoe breng je dat mee naar anderen, je leidinggevende, je partner of je kinderen? Wat gebeurt er als jij meer je grenzen respecteert? Hoe kun je respectvol omgaan met jouw ruimte én die van anderen?
Je oefent met ruimte innemen voor jouw visie. Dan leer je dat er niks negatiefs of egoïstisch is aan de ruimte vullen met jouw zin. Sterker nog, je leert dat ruimte innemen jezelf en anderen helpt om niet over jouw en hun eigen grenzen heen te gaan.’
5. Bevrijden
‘Wanneer je naar buiten bent getreden kun je ineens beperkende overtuigingen gaan herkennen die in de weg hebben gestaan van je zinleving. In deze stap ga je je bevrijden van deze overtuigingen, die wellicht ooit heel zinvol waren, maar je gevangen houden in een beeld van jezelf waar je niet meer in herkent.
Deze negatieve gedachtepatronen zijn als een illusie over je-zelf waar je doorheen kunt gaan prikken. Dat noem ik bevrijden, en tegelijkertijd leer je ook om je schaduwkanten te accepteren.’
6. Verbinden
‘Wanneer je meer in je kracht staat, ga je vanzelf de verbinding met anderen weer opzoeken. Je begint dat contact meer vanuit je eigen waarden, visie en behoeften. Vanuit die plek van in verbinding zijn met jezelf, kun je op zoek naar manieren waarop je elkaar versterkt.
Dan snap je ook hoe je vanuit jouw kracht iemand anders kunt helpen. Deze stap is enorm verrijkend, omdat je niet alleen weet dat ‘we allemaal verbonden zijn’, maar het ook daadwerkelijk in heel je lijf kunt voelen’.
7. Vol zin samen zijn
‘Uiteindelijk draait alles om de connectie met elkaar, zoals je zelf ook vertelt op Mindcelium. Niet iedereen hoeft op dezelfde manier te denken of te doen, iedereen leeft een andere ‘zin’ maar wie bezig is met zinleving merkt dat we als community op een mooie en zinvolle manier samen kunnen zijn.
Vanuit die plek kunnen we ook als groep verder groeien. En dat is juist wat dit werk zo waardevol maakt. Het gaat niet meer alleen om het individu, het gaat om ons als mens weer heel te voelen. Onze plek in de natuur weer in te nemen en vol zin samen te zijn.’
Bezig zijn met zinleving heeft niet alleen effect op jezelf
Mensen die bezig zijn met zinleving merken niet alleen een verschil in zichzelf. ‘Ook hun omgeving lijkt mee te veranderen.’, verklaart Laura. ‘Mensen vertellen me dat hun kind ineens rustiger is, of hun relatie met anderen verbeterd is. Het laat zien dat de verbinding met anderen er altijd is en dat we dus invloed hebben op elkaar. Als iemand zich meer bezighoudt met zinleving, zie je dat hun omgeving daar direct op reageert.’
Dat ziet Laura ook regelmatig gebeuren: ‘Een mooi voorbeeld dat we die verbinding met elkaar ook echt kunnen voelen is na een stilte retraite. Regelmatig spreken deelnemers achteraf naar elkaar uit, dat ze zóveel voelen bij de ander. Maar hoe dan? Ze hebben nauwelijks een woord met elkaar uitgewisseld?’, lacht Laura.
Praten vanuit je hart is niet altijd makkelijk voor deelnemers
Voor zinleving is het belangrijk om vanuit je hart te praten, maar dat lukt lang niet altijd. ‘Het is bijzonder om te zien dat we praten vanuit ons hart niet meer gewend zijn’, legt Laura uit. ‘Je ziet het al snel als je met een groep deelnemers zit en vertelt dat mensen vanuit hun hart mogen communiceren en delen.
Je ziet dan soms direct de paniek toeslaan. Mensen vragen zich af: ‘Wat moet ik zeggen, wat is raar, wat verwachten ze van mij’? Aan het einde van een retraite of bijeenkomst merk je dat die paniek helemaal weg is en dat mensen vanuit hun hart beginnen te praten.’
Kiezen wat bijdraagt aan je eigen groeiproces
Maar tijdens een retraite uit je hart communiceren is natuurlijk niet zo moeilijk. Hoe doen deelnemers dat eigenlijk als ze daarna weer thuis zijn, omringd door mensen die die retraite niet hebben meegemaakt? ‘Om ook thuis in contact te blijven met jezelf, raad ik altijd aan om een moment van reflectie te nemen en te kiezen welke elementen van de retraite het meest voor je gedaan hebben’, vertelt Laura.
‘Misschien was het een stiltewandeling, schrijven of een dagelijkse meditatiesessie. Ik adviseer altijd om die activiteiten dan te kiezen en de rest los te laten. Dat noem ik zintegratie, dat je zinleving toepast in je dagelijks leven. Het is een wezenlijk onderdeel om toewijding te hebben naar je eigen groeiproces.’
En voor wie zijn die retreats eigenlijk?
Zinleving is voor iedereen belangrijk. ‘Dus je hoeft geen ervaring te hebben om op retreat te komen en zinleving toe te passen’, verklaart Laura. ‘Het belangrijkste is dat je een bepaalde behoefte voelt om meer zingeving te ervaren in je leven. In die behoefte zit waarschijnlijk het ont-moeten van jezelf.
Het doel van mijn retraites is dat je in contact komt met jezelf. Als je daar zelf een roeping toe voelt en daarin verder wil gaan, dan kun je verwachten dat er ruimte ontstaat om dat pad te volgen. Ik ga je stimuleren om stiller te zijn, minder op je telefoon te zitten en vooral lekker naar buiten te gaan om je zintuigen open te zetten.’
Coaching om zingeving toe te passen in het dagelijks leven
Laura doet ook verschillende coachingstrajecten om deelnemers te helpen aan meer zinleving. ‘Ik help mensen daarin vooral naar zintegratie, oude patronen losweken en nieuwe inzichten echt toe te passen op het dagelijks leven. Want hoe kun je het leven wat jij leidt omvormen naar iets waar je zingeving in ervaart?
Dat is een verschil met de retraites, waar mensen heel even volledig uit hun omgeving worden gehaald om iets nieuws te voelen. Vaak zie je dat mensen dat gevoel na zo’n ervaring verder willen ontdekken met coaching, zodat ze dat nieuwe pad verder kunnen ontdekken en vormgeven.’
We moeten toewerken naar meer natuurlijk leiderschap
Wat Laura betreft is zinleving niet het eindpunt. Sterker nog, het is het beginpunt van de vervolgstap. “ZIJN VOL ZIN is op dit moment gericht op de relatie met jezelf, je familie, vrienden en buren. De volgende stap is om natuurlijk leiderschap te nemen over de community en de aarde.
Daar zijn we op dit moment nog veel te weinig mee bezig. Ik lees bijvoorbeeld dat één op de zes jonge mensen weleens denkt aan zelfdoding. Dat vind ik echt choquerend.’
‘Wat kunnen wij doen?’
Laura heeft ook een idee waardoor dat komt: ‘Ik heb het gevoel dat er een resonantie mist waarin we weten wat we als mens kunnen doen. Die brug voelt zo groot. Jongeren vragen zich steeds vaker af wat zij in dit leven toevoegen. Vroeger bestond er een midlife crisis waar zoiets extra naar boven kwam, maar jongeren hebben dat nu al, onder andere vanwege de dreiging van klimaatverandering.
Ze missen zekerheid, waardoor jongeren zichzelf nu al afvragen wat hun missie is in dit leven. En we moeten ze helpen om die missie vorm te geven door persoonlijk eigenaarschap aan te moedigen.’
En als iemand daar vandaag al mee wil beginnen?
‘Het aller- aller- allerbelangrijkste is dat je een momentje creëert waarin je verbinding maakt met jezelf.’, adviseert Laura. ‘Waar heb jij op dit moment zin in? Ja, je moet nog boodschappen doen, je moet nog die vriend bellen én je hebt daarna nog een afspraak. Maar laat nou eens alles voor wat het is en voel nou eens écht waar je zin in hebt.
Het lijkt zo’n simpele vraag, maar neem gewoon eens de tijd voor jezelf en zet daarna een eerste, kleine stap in de richting van meer zinleving. Je zal zien dat zoiets kleins een enorme impact kan hebben op je eigen pad.’
Meer weten over Laura en zinleving? Bekijk de website van ZIJN VOL ZIN en schrijf je in voor de nieuwsbrief.
